در تنگه ترموپیل رخ داد

2491 سال پیش در روز 9 اوت سال 480 پیش ازمیلاد درجریان لشکرکشی خشایارشا به یونان پس از یک جنگ شدید در ارتفاعات مشرف بر تنگه ترموپیل واقع در شمال یونان، سربازان اسپارت از سربازان ارتش ایران شکست خوردند.
در این جنگ لئونیداس شاه اسپارت کشته شد و راه برای ارتش خشایارشا به سوی مرکز یونان و شهرآتن گشوده شد.
خشایارشا پادشاه هخامنشی که در جنگ حضور داشت با نیروهایش اسپارتی ها را درمحاصره گرفته بود. او به لئونیداس پیشنهاد کرد که راه را برای عقب نشینی او و باقیمانده سربازانش باز می گذارد. اما براساس قانون اسپارت عقب نشینی از میدان جنگ ممنوع بود.
به نوشته مورخان یونانی خشایارشا از سربازانش خواسته بود که یکی از اسپارتی ها را زنده دستگیر کنند تا برود و خبر این شکست را به آتنی ها بدهد.
ارتش ایرانیان پس از عبور از تنگه ترموپیل شهر آتن را تصرف کرد. مقاومت لئونیداس در ترموپیل و تاخیر پیشروی ارتش ایران، به فرماندهی کل یونانیان این فرصت را داد که آتن را از سکنه اش تخلیه کرده و آنان را به اماکن امن منتقل کند.

هرودوت مورخ یونانی  تاریخ این جنگ را تا پایان لشکرکشی خشایارشا به یونان شرح داده است.

به این ترتیب در روز 9 اوت سال 480 قبل از میلاد ارتش خشایارشا پادشاه هخامنشی ایران و پسر و جانشین داریوش کبیر ارتش اسپارت را در تنگه ترموپیل در هم شکست.

مورخان یونانی و به ویژه هرودوت تاریخ این جنگ را شرح داده اما در مورد تعداد نفرات ارتش ایران و تجهیزات آن و دیگر جزییات جنگ از جمله شجاعت سربازان یونانی اغراق گویی بسیار کرده اند.